پول در اصل یک توافق اجتماعی است. مردم باید اعتماد داشته باشند هر زمان اراده کنند میتوانند اسکناسهای داخل کیفشان، یا موجودی حساب بانکی یا کارتهای هدیهشان را به کالا و خدمات دلخواه تبدیل کنند. فروشنده هم باید از ارزشمند بودن پولی که قرار است از خریدار بگیرد اطمینان داشته باشد. پول آن چیزی است که عامه مردم آن را به عنوان وسیله مبادله قبول دارند.
همچنانکه گفته شد در قدیم پشتوانه پول طلا و نقره بود؛ اما در زمان فعلی هیچگونه پشتوانه طلا و نقرهای برای اسکناس وجود ندارد. امروزه پشتوانه اصلی اسکناس، قدرت تولید ناخالص ملی کشورهاست.
سیستم مالی یا نظام مالی، سیستمی است که امکان تبادل وجه و اعتبار میان مشارکتکنندگان در بازارهای اقتصادی (مانند وامدهندگان، سرمایهگذاران و وامگیرندگان) را فراهم میکند. کاربرد این سیستمها بطور خاص در سطح ملی و جهانی میباشد. سیستمهای مالی برای برقرای ارتباط مؤثر و منظم میان سرمایهگذاران و سپردهگذاران، از اجزای مختلف و پیچیدهای تشکیل شدهاست، که اغلب توسط بازارها و موسسات مالی پشتیبانی میشوند. یک سیستم مالی مدرن از مجموعهای از بانکها (دولتی یا خصوصی)، بازارهای مالی، ابزارهای مالی و خدمات مالی تشکیل میشود. سیستمهای مالی امکان سرمایهگذاری و جابجایی ابزارهای مالی را فراهم مینمایند و نیز تخصیص بودجه میان بخشهای مختلف اقتصاد را امکانپذیر میکنند، همچنین افراد و شرکتها را قادر میسازند تا ریسک موجود را به اشتراک بگذارند.
مفهوم متمرکز (به انگلیسی Centralized) یا غیرمتمرکز (Decentralized) بودن، به توزیع قدرت و اختیارات در یک سازمان یا شبکه اشاره دارد. متمرکزبودن یک سیستم به این معناست که سازوکارهای برنامهریزی و تصمیمگیری در یک نقطه خاص در سیستم متمرکز شدهاند. سازوکار حاکمیت در هر سیستمی مورد نیاز است. در غیر این صورت، هیچ تصمیمی نمیتوان گرفت که بتواند بقیه شبکه را هدایت کند. سطح حاکمیت میتواند طیف گستردهای را شامل شود، از وضع قوانین بنیادین گرفته تا مدیریت خُرد روی هر یک از عملکردهای سیستم. در یک سیستم متمرکز، یک نقطه مرکزی قدرت تصمیمات را تصویب و اجرا میکند، که در مرحله بعد به لایههای زیرین قدرت منتقل میشود. نقطه مقابل سیستم متمرکز، سیستم غیرمتمرکز است که در آن تصمیمات بهشکل توزیعشده و بدون هماهنگی یک مقام مسئول مرکزی اتخاذ میشوند.
بیت کوین اولین ارز دیجیتال دنیا است. این رمزارز مانند یک پول دیجیتالی عمل میکند که بر بستر بلاک چین ایجاد و اجرا شده است.
ساتوشی ناکاموتو، نام فرد یا گروه ناشناسیست که مخترع و توسعه دهنده اولین کریپتوکارنسی دنیا یعنی بیت کوین است.
بیایید نگاهی به وقایع بیاندازیم، ما میدانیم که انگیزه ناکاموتو از ساخت ارز بیت کوین به خاطر اشخاص ثالث یا اهداف دولتی نبود. به لطف کامپیلیت ساتوشی (Complete Satoshi)، ایدهها و فلسفه خالق Bitcoin همچنان حفظ میشود:آنچه که مورد نیاز است، یک سیستم پرداخت الکترونیکی مبتنی بر کریپتوگرافیک به جای اعتماد است. این سیستم، به طرفین مقابل اجازه میدهد که بدون نیاز به یک شخص ثالث معتبر، مستقیما با یکدیگر معامله کنند. با توجه به اهداف روش خالق BTC، مخفی نگه داشتن هویت واقعی ساتوشی ناکاموتو برای غیرمتمرکز ماندن کامل بیت کوین لازم بود. خالق و ابداع کنندههای ارزهای دیجیتال، در جوامعی که صنعت رمزنگاری در حال رشد و پیشرفت است تأثیر بسیار زیادی داشته و همین موضوع نیز از گذشته تاکنون موجب ناراضایتی آنها شده است.
به تمام رمزارزها به غیر از بیت کوین که به عنوان شاه کوین بازار شناخته میشود، آلت کوین میگویند.
بیت کوین در ابتدا با هدف تبدیل شدن به وسیله پرداخت ارزش به دنیا معرفی شد. یک ایده برای غیرمتمرکز کردن سیستم مالی. البته که این هدف هنوز محقق نشده است اما این رمزارز توانسته به یکی از ارزشمندترین دارایی های جهان برای سرمایه گذاری تبدیل شود. جدا از سرمایه گذاری، در برخی از کشورها که دستگاه خودپرداز بیت کوین وجود دارد از این رمز ارز به عنوان وسیله پرداخت استفاده میشود
ساتوشی ناکاموتو، خالق Bitcoin برای رفع مشکل بیاعتمادی میان کاربران شبکه غیرمتمرکز بیت کوین، از روشی استفاده کرد که در سال ۱۹۹۳ میلادی توسط دو دانشمند کامپیوتر معرفی شد. این روش که به مکانیزم اثبات کار یا (Proof of Work) معروف است، امنیت شبکه را تامین میکند. در الگوریتم اثبات کار، ماینرها برای اینکه بتوانند پیام خود را به شبکه ارسال کنند باید معادلات ریاضی خاصی را با نام پازل اثبات کار (Proof of Work Puzzle) حل کنند؛ این فرآیند که نیروی زیادی از کاربر میگیرد، توسط دستگاه هایی به نام ایسیک انجام میشود.
فناوری انقلابی بلاک چین یک سیستم برای ثبت اطلاعات و گزارش است. این فناوری به صورت رمز نگاری شده به ثبت دادهها و اطلاعات میپردازد. بلوک هر زنجیره از چندین بلوک تشکیل شده است و هر بلوک دارای سه عنصر اساسی است: داده، بلوک است. یک عدد کامل ۳۲ بیتی، nonce خوانده میشود. nonce به طور تصادفی و در زمان ساخت بلوک ایجاد شده و سپس یک هش هدر بلوک ایجاد میکند. هش یک عدد ۲۵۶ بیتی است که به nonce وصل شده است. این عدد باید با تعداد زیادی صفر شروع شود (یعنی خیلی کم باشد). وقتی اولین بلوک از یک زنجیره ایجاد میشود، یک nonce هش رمزنگاری ایجاد میکند. دادههای موجود در بلوک، امضا شده در نظر گرفته میشود و برای همیشه با nonce و hash گره خورده است مگر اینکه استخراج شود.
کیف پول ارز دیجیتال (Digital Currency Wallet)، یک برنامه نرمافزاری یا سختافزاری جهت مدیریت ارزهای دیجیتال است. در کیف پول دیجیتال میتوانید میزان دارایی رمزارز خود را به تفکیک کوینها مشاهده کنید. همچنین سوابق تمامی تراکنشهای شما نیز در این نرمافزار یا سختافزار ذخیره میشود. برخی کیف پولهای ارز دیجیتال امکان تبادل درون سیستمی ارزها را با یکدیگر برای کاربران فراهم کردهاند، کاربران این والتها میتوانند بدون نیاز به صرافیها مبادلات رمزارز خود را انجام دهند. لازم به ذکر است که این مبادلات مانند صرافیها مستلزم کارمزد است. یکی دیگر از مواردی که در کیف پول ارز دیجیتال ذخیره میشود، کلیدهای خصوصی و عمومی مربوط به بلاکچینهاست. این کلیدها امکان دریافت یا ارسال ارز دیجیتال را برای کاربران فراهم میکنند. کلید خصوصی مانند رمز کارت بانکی شماست و کلید عمومی چیزی مانند شماره حساب بانکیتان است.
نقش استخراج بیت کوین این است که تایید کند تراکنش هایی که در شبکه انجام می شوند، از قوانین پیروی می کنند. برای انجام این کار، واحدهای کامپیوتری پیچیده ای جهت بررسی تراکنش ها مورد استفاده قرار می گیرند که در سرتاسر جهان پراکنده هستند. اپراتورهای این سیستم های کامپیوتری، برای تلاش خود پاداش می گیرند. این پاداش شامل مجموع هزینه قرار گرفته برای انجام هر تراکنش و پاداش استخراج مربوط به خود شبکه است. برای جلوگیری از انجام تقلب در شبکه، از سیستمی به نام اثبات کار(POW) استفاده می شود. قبل از این که یک گروه از تراکنش ها(بلاک) به شبکه اضافه شود، انجام اثبات کار لازم است. هنگامی که کامپیوترها اثبات کار را انجام می دهند، در واقع سعی می کنند که یک رشته طولانی از اعداد و ارقام را حدس بزنند. این رشته هش نامیده می شود. تنها، کامپیوتری که بتواند هش را درست حدس بزند می تواند بلاک را به زنجیره اضافه کند. اثبات کار نیاز به قدرت محاسباتی بالایی دارد که این روند راحت و ارزان نیست. برای انجام تقلب در شبکه نیاز به سرمایه گذاری بسیار زیادی است و به لحاظ مالی به هیچ عنوان قابل توجیه نیست. این ویژگی امنیتی اصلی شبکه بیت کوین و بسیاری دیگر از ارزهای رمزنگاری است.
وایت پیپر (به انگلیسی White Paper) یک سند حاوی اطلاعات است که معمولا توسط یک شرکت یا یک سازمان غیردولتی منتشر میشود تا ویژگیهای یک محصول یا سرویس را معرفی یا برجسته کند.وایتپیپرها اغلب بهعنوان اسناد فروش و بازاریابی به کار میروند که برای جلب توجه یا ترغیب مشتریان بالقوه برای کسب اطلاعات بیشتر یا خرید یک محصول، سرویس، فناوری، یا روششناسی خاص استفاده میشوند.وایتپیپرها بهگونهای طراحی شدهاند که قبل از فروش بتوان از آنها بهعنوان یک ابزار بازاریابی استفاده کرد، و نه بهعنوان یک کتابچه راهنمای کاربر یا سایر اسناد فنی تهیهشده جهت پشتیبانی و ارائه خدمات پس از فروش.
ترید یا Trade کلمهای انگلیسی به معنای معامله است که به عنوان مترادف Commerce به معنای تجارت نیز کاربرد دارد. در بازارهای مالی، از این واژه انگلیسی به صورت اصطلاح جایگزین مبادله یا معامله در زبان فارسی نیز استفاده میشود. ترید در واقع به معامله یا خریدوفروش کالاها یا خدماتی گفته میشود که با پرداخت مبلغ توافقی و یا مبادله کالا یا خدمات میان خریدار و فروشنده صورت میگیرد. در عمده معاملات هر اقتصاد، خریدار و فروشنده به ترتیب مصرفکننده و تولیدکننده هستند.
تریدر یا معاملهگر به شخصی گفته میشود که در بازارهای مالی به معامله میپردازد. فعالیتها و سرمایهگذاریهای انجام شده توسط تریدر ممکن است برای خود یا به نمایندگی از شخص دیگر یا موسسههای مختلف باشد؛ اما هدف اصلی معاملهگر در تمام معاملات، کسب سود خواهد بود. اگر این معاملات برای اشخاص یا مؤسسات انجام شود، در ازای هر یک از خریدوفروشها به معاملهگر کارمزد تعلق میگیرد.
مقیاس پذیری یا Scalability یکی از ویژگیهای یک سیستم است که نشان میدهد آن سیستم تا چه حد میتواند در مقیاس های بزرگتر هم به شکل مشابه و پایدار فعالیت کند. مقیاس پذیری یک ویژگی مطلوب برای یک فرایند یا شبکه یا سیستم است و به توانمندی یک سیستم در تطبیق خود با شرایط جدید و بزرگتر از قبل (اجزاء بیشتر، اشیاء بیشتر، بزرگ شدن، افزایش حجم کار) اشاره میکند. مقیاس پذیری همان سرعت شبکه است.
در کریپتوگرافی (cryptography)، یک تئوری وجود دارد که اظهار میکند هرکاری که توسط یک نهاد مرکزی انجام میشود را میتوان بدون نهاد مرکزی نیز انجام داد.این کار ممکن است رایگیری، مزایده، بانکداری و… باشد.مکانیسم اجماع مجموعهای از قوانین است که در مورد مشارکت شرکتکنندههای مختلف در یک بلاکچین تصمیمگیری میکند. انواع مختلفی از الگوریتمهای مکانیسم اجماع وجود دارند که بر اساس اصول متفاوتی کار میکنند.
تفاوت کوین و توکن اصلی در این است که کوین، این حق را نیز به دارنده میدهد که در شبکه مشارکت نماید. توکنها معمولاً بر روی پلتفرم یک بلاک چین دیگر ایجاد میشوند. توکنها ممکن است بیانگر سهم یک شرکت باشند، برای کاربرد در یک اپلیکیشن یا پروژهای خاص استفاده شوند و یا به عنوان داراییهای دیجیتال عمل کنند. به عنوان مثال، “بلیط یک کنسرت” یک توکن است که شما در یکزمان خاص و یک مکان خاص از آن استفاده میکنید. شما نمیتوانید به رستوران بروید و صورتحساب خود را با بلیط کنسرت پرداخت کنید، این بلیط فقط در سالن کنسرت ارزش دارد. توکنهای دیجیتالی مشابه هستند و از آنها فقط در یک پروژه خاص استفاده میشود. ایجاد یک توکن آسانتر از ایجاد یک کوین است، چرا که نیازی به ایجاد کد جدید و یا تغییر کد موجود ندارد و شما فقط باید از یک الگوی استاندارد از پلتفرمهایی مانند Ethereum استفاده کنید که مبتنی بر بلاک چین است و به هر شخصی این امکان را میدهد تا در طی چند مرحله توکن ایجاد کند. Ethereum اولین پلتفرمی بود که روند ایجاد توکن را سادهتر کرد.
توسعه دهندگان بلاک چین برای کنترل و پیشبرد اهداف شان قوانینی برای شبکه وضع میکنند.فورک راهحلی است که هنگام نارضایتی از شرایط موجود در نرمافزارهای ارزهای دیجیتال در بستر بلاک چین به کمک برنامهنویسان میآید. در واقع ساخت یک انعشاب جدید در بلاک چین، به روزرسانی و ایجاد تغییراتی در آن که در نتیجهی آن دو نسخه متفاوت از بلاک چین که هر یک تاریخچه مخصوص به خود را به اشتراک میگذارند، ساخته میشود نوعی فورک به حساب میآید. فورک به نوعی اطلاق نام به راه حل شبکه برای تغییر قوانین است.
در حقیقت، NFT به دارایی دیجیتالی میگویند که همانند آثار هنری قابل جمعکردن باشد. این دارایی دیجیتال، ارزش خود را به صورت نوعی از رمزارز حفظ میکند. توکن های غیرمثلی دارایی های منحصر به فردی هستند که روی بلاک چین قرار دارند. NFT می تواند یک آیتم درون بازی، یک پوسته نادر، یک اثر هنری یا هر چیز الکترونیک دیگری باشد که نمی توانید با چیز دیگری جایگزین کنید. اکثر NFTها روی بلاک چین اتریوم قرار دارند، اما تقریبا تمام ارزهای رمزنگاری می توانند نسخه های NFT خود را پیاده کنند. NFTها محدود به بازی نیستند و می توانند هزاران کاربرد داشته باشند.
Decentralized Finance یک سیستم پولی و مالی کاملا نو و یا جدید است که بر پایه بلاکچین های عمومی ساخته شده است. شما می توانید این عبارت را با کلمه مخفف شده ” Defi ” نیز بشناسید.عبارت Decentralized Finance به معنای سیستم مالی غیرمتمرکز است که شامل نرم افزار های غیر متمرکز و همچنین قراردادهای هوشمند و پروتکل ها بر بستر بلاکچین می باشد.
همانطور که اغلب می دانید، بازی های رایانه ای متمرکز هستند. همه چیز بازی شامل توسعه بازی، پوسته ها، تجهیزات و ارزهای مورد استفاده، محدود به خود بازی است. در نتیجه توسعه دهندگان بازی مالکیت همه چیز را در اختیار دارند و هیچ کس نمی تواند نسخه جایگزین بازی را ایجاد کند. بازی های رمزنگاری مدل موجود را تغییر دادند و به همه اجازه می دهند بخش کوچکی از بازی را در اختیار داشته باشند. تصور کنید برنامه هایی که خرید کرده اید کاملا در اختیار دارید و یا می توانید خریدها و امتیازات خود را به یک بازی دیگر منتقل کنید. بازی های رمزنگاری همه چیز را ممکن می کنند و به دارایی های دیجیتال ارزش واقعی می بخشند.بر خلاف بازی های سنتی، داریی های بازی های رمزنگاری در یک سرور متمرکز قرار ندارند. شما مالک مواردی هستید که برای بازی رمزنگاری خرید کرده اید، از جمله اسلحه و پوسته. به جای از دست دادن تمام دارایی های درون بازی در زمان توقف، می توانید آنها را با بازیکنان دیگر معامله کنید و آنها را بفروشید یا بخرید.در بازی های بلاک چینی بازیکنان و توسعه دهندگان هر دو در یک سو و جهت هستند. هیچکس نتیجه بازی را کنترل نمی کند و هر کسی می تواند کدهای مورد استفاده در اکثر بازی های بلاک چینی را آنالیز کند. این شفافیت به این معنا خواهد بود که اگر توسعه دهنده بروزرسانی را که اکثریت جامعه نمی پسندد اضافه کند، می توان بازی را تقسیم کرد و نسخه های مختلفی را ایجاد نمود.
ایردراپ در کسب و کار رمز ارزها یک شگرد بازاریابی است که در آن، به منظور ترویج آگاهی از یک واحد پولی دیجیتالی جدید، مقداری کوین یا توکن به کیف پول افراد مختلف ارسال میشود. به عبارت دیگر، مقدار اندکی از یک واحد پولی دیجیتالی جدید به کیف پول دیجیتالی اعضای فعال یک جامعه یا انجمن بلاک چین، به صورت رایگان یا در ازای انجام یک خدمت کوچک فرستاده میشود – منظور از خدمت کوچک، مثلا ریتوییت کردن پستی است که توسط شرکت صادرکنندهی این واحد پولی جدید برایتان فرستاده شده است.
منظور از دامیننس بیت کوین این است که تسلط ارز دیجیتال بیت کوین در بازار ارز های دیجیتال چقدر است ؟به عنوان مثال اگر سرمایه کل در بازار کریپتو حدود 10 میلیون باشد و شاخص دامیننس بیت کوین عدد 60 باشد یعنی 60 درصد کل بازار ارز دیجیتال مربوط به بیت کوین است و درصد مربوط به آلت کوین ها 40 در صد می باشد و عبارتی می توان نتیجه گرفت زمانی که قیمت بیت کوین بالا میرود شاخص دامیننس هم در حال افزایش است یعنی تریدر ها تمایل بیشتری دارند که سرمایه خود را روی بیت کوین معامله کنند .
هاوینگ (Halving) به معنای نصف کردن، یکی از مهمترین رویدادهای بازار ارزهای دیجیتال است. بلاک چین های مختلفی از این رویداد برای کنترل عرضه توکنهایشان استفاده میکنند اما هاوینگ بیت کوین مهمترین رویداد محسوب میشود. با این حال فلسفه هاوینگ در تمام شبکهها یکسان است. هاوینگ (Halving) فرایندی است که طی آن نرخ ساخت واحدهای جدید ارز دیجیتال کاهش مییابد. هاوینگ که گاهی در فارسی به اشتباه به آن هالوینگ هم میگویند، به رویدادهایی اشاره دارد که در آنها میزان پاداش بلاکی که به ماینرها داده میشود، به نصف میرسد. هاوینگ برای اولین بار در بلاک چین بیت کوین مطرح و استفاده شد و به همین خاطر این رویداد بیشتر با این رمز ارز شناخته میشود؛ در حالی که سایر ارزهای دیجیتال هم از این روش برای کنترل عرضه و موجودی در گردش استفاده میکنند.با هر رویداد هاوینگ بیت کوین، نرخ تولید BTCهای جدید نصف میشود. یک تصور غلط رایج درباره فرایند هاوینگ این است که تمام بیت کوین های موجود نصف میشوند؛ اما رویداد هاوینگ فقط روی تعداد BTC تولید شده در هر پاداش بلاک اعمال میشود؛ یعنی اگر پاداش هر بلاک ۵۰ بیت کوین باشد، بعد از رویداد هاوینگ این پاداش به 25 واحد کاهش مییابد. هاوینگ به حفظ ارزش بیت کوین به عنوان یک کالای سرمایه گذاری کمک میکند. مثلاً طلا را در نظر بگیرید. اگر نرخ طلایی که از معادن استخراج میشود، هر چهار سال نصف شود و مبنای قیمت طلا هم براساس کمیاب بودنش باشد، هاوینگ باعث افزایش قیمت طلا خواهد شد. مشابه همین اتفاق بعد از هاوینگ برای ارز BTC هم رخ میدهد.
به زبان ساده، قرارداد هوشمند پروتکلی برای تنظیم قراردادها است که با استفاده از اطلاعات مربوط به شرایط قرار داد، تمامی اقدامات پیشبینی شده در آن را به صورت خودکار انجام میدهد. این نوع از قراردادها، اجازه انجام تراکنشهای معتبر را بدون دخالت اشخاص ثالث فراهم میکنند و در واقع پروتکلی کامپیوتری هستند که برای تسهیل، تأیید و یا اجرای یک مذاکره به صورت دیجیتالی در نظر گرفته شدهاند. علاوه بر این، تراکنشها در این روند قابل ردیابی و برگشت ناپذیر هستند.