“شکست سنگین پروژه‌های رمزارزها یک امر غیرعادی یا غیر منتظره نیست.” البته که این جمله با منطق سازگار درمی‌آید اما چطور می‌شود با همین جمله ذهنیت تبدیل یک کوین ۱۲۰ دلاری را به  0.0001 دلار را پذیرفت؟

حدود سه هفته پیش یکی از بزرگترین پروژه‌های دنیای رمزارزها با شکست سنگینی مواجه شد و طی این شکست لونا، توکن اصلی شبکه ترا، از قیمت ۱۲۰ دلار به زیر یک سنت سقوط کرد. علاوه براین توکن UST که به عنوان استیبل کوین این شبکه محسوب می‌شد نیز سقوط قیمتی شدیدی را تجربه کرد که باعث شد هویت استیبل بودنش زیر سوال رود. (این به اصطلاح استیبل کوین، اکنون با قیمت ۰.۰۵ دلار خرید و فروش می‌شود.)

چطور لونا درگیر این اتفاق شد؟

همه چیز داشت خوب پیش می‌رفت تا اینکه کاهش مقطعی قیمت ust با افزایش مقدار توکن در گردش لونا گره خورد.
افزایش میزان توکن در گردش یا به عبارتی افزایش و فزونی عرضه در هر کوین عاملی است برای بی‌ارزش شدن آن. دلیل این همآیی لونا و ust، استفاده مشترک هردو از بلاک چین ترا است.

در تاریخ ۷ مه ۲۰۲۲، طی اقدامی بی‌سابقه ۲ میلیارد دلار توکن UST از اَنکور پروتکل (Anchor Protocol) خارج و چندصد میلیون دلار آن بلافاصله فروخته شد. انکور تا پیش از این قلب اکوسیستم تِرا محسوب می‌شد و زمانی که ارزش بازار UST تقریباً ۱۸ میلیارد دلار بود، حدود ۱۴ میلیارد دلار، یعنی بیش از ۷۰ درصد از کل USTهای موجود در بازار، در این پروتکل سهام‌گذاری شده بود. دلیل بالابودن میزان سهام‌گذاری در انکور پروتکل نیز سود اغواکنندهٔ سالیانه ۲۰ درصدی بود که این پروتکل به سهام‌گذاران UST پرداخت می‌کرد.

این فروش سنگین که به‌عقیدهٔ بسیاری یک حمله عامدانه و برنامه‌ریزی‌شده است، قیمت UST را به‌سرعت به زیر ۱ دلار رساند؛ اما این فقط آغاز ماجرا بود. با وجود بالابودن حجم USTهای فروخته‌شده، کسی ابتدا این اتفاق را یک تهدید جدی در نظر نمی‌گرفت و بسیاری انتظار داشتند معامله‌گران طبق معمول با تبدیل USTهای خود به لونا در شبکه ترا، این فشار فروش را به‌مرور مهار کنند. مشکل دوم اما، این بود که طراحی الگوریتم شبکه ترا دست کاربران را بسته بود و فقط تنها می‌توانستند در هر ۲۴ ساعت معادل ۱۰۰ میلیون دلار UST را در مقابل لونا‌های تازه‌ضرب‌شده مبادله کنند. مشکل سوم هم آن دسته از هولدرهای UST بودند که از ترس سقوط بیشتر ارزش این استیبل کوین، توکن‌های خود را برای فروش گذاشتند و باعث سریع‌ترشدن سقوط قیمت UST شدند.

این اتفاقات در کنار هم به شکل‌گیری یک بحران در شبکه تِرا منجر شد که هم‌زمان با سقوط ارزش UST، عرضه درگردش لونا را در کمتر از سه روز، از حدود ۳۷۰ میلیون واحد به رقم باورنکردنی ۶.۵۳ تریلیون (۶۵۳۰ میلیارد) واحد رساند. از آنجایی که افزایش فاجعه‌بار تعداد واحدهای درگردش، لونا را به توکنی بی‌ارزش تبدیل کرده بود، این ارز دیجیتال کارایی خود را برای حفظ ارزش دلاری UST هم از دست داد و سقوط قیمت این استیبل کوین با سرعتی بیشتر از قبل ادامه پیدا کرد؛ تا جایی که امروز لونا تقریباً ۰.۰۰۰۱ دلار و UST حدود ۰.۰۵ دلار قیمت دارد.

ارتباط این ماجرا با بیت کوین چیست؟

در ماه‌های اخیر بنیاد لونا به خرید مقدار زیادی بیت کوین اقدام کرد. این بنیاد هدف خود را از این کار، تامین پشتوانه مالی برای ust خواند و تصریح کرد که اگر احیانا زمانی قیمت UST به زیر ۱ دلار رسید، در صورت لزوم این بیت کوین‌ها فروخته خواهند شد و با درآمد حاصل از آن‌ها، بنیاد به خرید UST خواهد پرداخت تا بازار مجدداً به تعادل برسد.

فرد یا گروه مهاجم به لونا نیز احتمالاً به این سازوکار اشراف داشته‌اند و می‌دانستند اگر بتوانند قیمت UST را به زیر یک دلار برسانند، طوری که شبکه ترا در وضعیت اضطراری قرار گیرد، بنیاد لونا مجبور می‌شود برای حفظ ارزش استیبل کوین خود اقدام به فروش بیت کوین‌هایش کند. از آنجایی هم که بنیاد لونا ۸۰۳۹۴ واحد (معادل ۲.۴ میلیارد دلار) بیت کوین در اختیار داشت، فروش این رقم قابل‌توجه می‌توانست باعث سقوط ناگهانی ارزش این ارز دیجیتال شود.

در ادامه نیز، همین اتفاق افتاد و بنیاد لونا تأیید کرد که ۸۰.۰۸۱ واحد، معادل ۹۹ درصد از ذخایر بیت کوین خود را برای حفظ ارزش UST به فروش رسانده است. از روز ۷ مه (۱۷ اردیبهشت) که پیوند قیمتی بین UST و دلار آمریکا از بین رفت تا ۱۲ مه (۲۲ اردیبهشت) که بازار کمی به ثبات برسد، بیت کوین نیز چیزی حدود ۳۰ درصد از ارزش خود را از دست داد و در پایین‌ترین سطح، قیمت ۲۵۴۰۰ دلار را تجربه کرد.

طرح نجات لونا

Do Kwon، از بنیان گذاران این بنیاد، طرحی برای نجات لونا پیشنهاد می‌دهد.

Kwon می‌خواهد با توزیع مالکیت شبکه بین دارندگان LUNA و UST، به بلاک‌ چین راه دیگری بدهد. طرح دو کوان این است که یک فورک جدید از شبکه ترا ساخته شود و پس از آن شبکه فعلی ترا کلاسیک (Terra Classic) و بلاک چین جدید ترا نامیده شود. توکن‌های شبکه قدیمی لونا کلاسیک (Luna Classic) و توکن‌های شبکه جدید نیز همان لونا نامیده خواهند شد که عرضه کل آن احتمالاً یک میلیارد واحد بوده و قرار است با استفاده از آنها خسارت وارد‌شده به هولدرهای لونا و UST جبران شود. ضمن اینکه طبق پیشنهاد دو کوان، در شبکه جدید دیگر خبری از UST و استیبل کوین‌های الگوریتمی نخواهد بود.

حواشی لونا و بایننس

مدیرعامل بایننس پس از تعلیق لونا در این صرافی بزرگ، در یک رشته توییت اظهاراتی راجع به این تصمیم بیان کرد:

از آنجایی که اولویت ما در بایننس حفاظت از کاربران است، تصمیم بر آن شد که معاملات لونا و UST را تعلیق کنیم. تعداد بسیار زیادی رمز ارزLUNA به سبب نقص‌هایی در طراحی پروتکل Terra مینت شده بود و ولیدیتورها کل شبکه را به حالت تعلیق در آوردند و در نتیجه هیچ برداشت و یا واریزی از/به هیچ صرافی میسر نیست.

برخی از کاربران اقدام به خرید مجدد توکن LUNA کردند؛ بی خبر از آنکه تعداد زیادی از این ارز دیجیتال در خارج از صرافی مینت شده است. به محض اینکه امکان واریز مجدد فراهم شود، باز هم قیمت سقوط خواهد کرد.

بایننس همواره موضع خنثی داشته و هیچگاه دیدگاه خود را در رابطه با همتایان و همچنین سایر پروژه‌ها ابراز نکرده است، اما این بار قصد داریم تا این قانون را بشکنیم. من بسیار ناراحتم از رخداد UST/LUNA که این چنین توسط تیم Terra مدیریت شد (یا بهتر است بگویم مدیریت نشد). ما تقاضای بازیابی شبکه، سوزاندن LUNA‌های مینت شده اضافی و بازیابی پگ UST را دادیم که تاکنون هیچ پاسخی دریافت نکردیم.

این موضوع در تضاد کامل با پروژه بازی Axie Infinity است که تیم آن‌ها مسئولیت‌پذیری بالایی داشته و طرح و برنامه داشتند و ما هم به آن‌ها کمک کردیم. اگرچه نظرات متفاوتی در کامیونیتی وجود دارد، احساس کردیم بهترین راه برای حفاظت از کاربران‌‌مان در این برهه زمانی، تعلیق معاملات است و هر اخبار جدیدی در این رابطه در بایننس اعلام خواهد شد.

جمع بندی

سخن آخر اینکه هرچند لونا و ترا شاید بتوانند با اجرای طرح نجات و تلاش مضاعف به عرصه کریپتو بازگردند اما مسئله اینجاست که اعتماد از دست رفته جامعه کریپتویی به این بنیاد و بنیان گذاران این پروژه طی هیچ فرایندی بازنخواهد گشت.

لونا برای توسعه دهندگان و بنیادن گذاران یک رزومه بد به شدت قوی است که به جرئت می‌توان گفت آینده شغلی فردی افراد درگیر این پروژه را نیز به خطر خواهد انداخت.

کاربران شاهد مرگ لونا بودند و این برای برخی یک خداحافظی با جهان کریپتو به حساب می‌آید! اما باید آگاه بود که از دست دادن و از بین رفتن کامل پروژه در جهان نوپای کریپتوکارنسی یک مسئله سخت و غر قابل پیشبینی نیست. گام‌های بعدی در کریپتو قطعا گام‌های شفافی برای افرادی خواهد بود که تاب آوری بالا و درس گرفتن از شکست را سرلوحه خود می‌کنند و نه فرار را راه حل!